บริเวณถ้ำตั้งอยุ่บนเทือกเขาหินปูนในเขตทิวเขานครศรีธรรมราช หรือที่นิยมเรียกว่าเขาบรรทัด ถ้ำแห่งนี้มีความพิเศษตรงที่เป็นถ้ำขนาดใหญ่ที่สุดของเมืองไทย และใหญ่ติดอันดับ4 ของโลก ชื่อเดิมของถ้ำภูผาเพชร คือ ถ้ำลอด ถ้ำยาวหรือถ้ำเพชร เนื่องจากเป็นถ้ำที่มีความยาวคดเคี้ยวเมื่อหินงอกหินย้อยกระทบกับแสงไฟจะประกายแววาวเหมือนเพชร ภายหลังจึงมีชื่อเต็มอย่างเป็นทางการว่า ถ้ำภูผาเพชร

            ภายในถ้ำมีไฟฟ้าและทางเดินที่ทำด้วยไม้ให้นักท่องเที่ยวเดินไปตามทางซึ่งแบ่งเป็นห้องเล็กๆ ห้องน้อยระมาณ 20 ห้อง